Bệnh Đậu mùa khỉ cách phát hiện và phòng tránh

TRƯỜNG MN TRÀNG LƯƠNG

BÀI TUYÊN TRUYỀN

ĐẬU MÙA KHỈ CÁCH PHÁT HIỆN VÀ PHÒNG TRÁNH

Kính thưa các đồng chí CB, GV, NV và phụ huynh học sinh.!.

Từ tháng 5 năm 2022 đến nay bệnh đậu mùa khỉ có diễn biến bất thường vì đã ghi nhận dịch tại 12 quốc gia thuộc khu vực châu Âu. Đây là lần đầu tiên ghi nhận các ổ dịch tại khu vực này mà chưa xác định được mối liên hệ với khu vực dịch lưu hành trước đó. Tiếp đó, dịch bệnh đã gia tăng liên tục cả về số ca mắc và về số lượng quốc gia, vùng lãnh thổ ghi nhận trường hợp bệnh.

Ngày 23/7/2022, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố dịch bệnh này là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế. Đến ngày 15/8/2022, đã ghi nhận trên 35 nghìn ca mắc tại 92 quốc gia, trong đó có 12 trường hợp tử vong. Hiện, một số quốc gia gần với nước ta như Thái Lan, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản đã ghi nhận trường hợp bệnh xâm nhập.

Hiện nay bệnh đậu mùa khỉ vãn còn đang diễn biến không có dấu hiệu dừng lại; 

Chính vì vậy chúng ta nên chủ động trong công tác phát hiện để tránh lây lan trong cộng đồng.

          Đậu mùa khỉ là gì?

Đậu mùa khỉ là một căn bệnh hiếm gặp, do virus có "họ hàng" với bệnh đậu mùa phổ biến gây ra. Người mắc bệnh thường có các triệu chứng như phát ban, sốt, đau đầu,… 

Y văn ghi nhận các ca bệnh đậu mùa khỉ lây nhiễm trực tiếp qua tiếp xúc với người nhiễm (tiếp xúc với chăn ga gối trải giường, quần áo, khăn mặt, dịch tiết, giọt bắn đường hô hấp,…). Y văn chưa xác nhận việc bệnh đậu mùa khỉ có lây qua đường tình dục hay không. Tuy vậy, thông tin từ WHO ghi nhận bệnh có xuất hiện ở một số nam giới có quan hệ tình dục đồng tính. Trẻ em, người trưởng thành cũng là đối tượng có thể mắc bệnh.

Hầu hết những người nhiễm bệnh đều hồi phục sau vài tuần, tỷ lệ tử vong không cao. Tuy vậy, các yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh diễn tiến nặng, khả năng tử vong cao bao gồm: người mắc bệnh có tiếp xúc lâu dài với virus, trẻ em, người có hệ miễn dịch kém,….

Các nhà khoa học cho biết, căn bệnh này khó lây lan hơn so với dịch Covid-19. Tuy nhiên, bệnh đậu mùa khỉ vẫn có thể trở thành mối đe dọa sức khỏe toàn cầu nếu không có vaccine phòng ngừa kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ

Virus gây nên căn bệnh đậu mùa khỉ là gì? Theo các tài liệu, chủng virus này

thuộc chi Orthopoxvirus trong họ virus Poxviridae, lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1958. Do virus gây bệnh được phát hiện ở hai ổ dịch giống với căn bệnh đậu mùa xảy ra ở khỉ trong phòng nghiên cứu nên căn bệnh này cũng được gọi là bệnh đậu mùa khỉ. (1)

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại thì khỉ không phải là tác nhân dẫn đến bùng phát dịch bệnh này. Theo WHO, nhiều khả năng loài gặm nhấm chính là nguồn lây lớn nhất nhưng vẫn chưa thể xác định chính xác. 

Đậu mùa khỉ lây lan thế nào?

Các báo cáo cho thấy người mắc đậu mùa khỉ có thể lây bệnh trong vòng 4 tuần do các tổn thương da kèm theo. Nghiên cứu ghi nhận một số bệnh nhân có thể lây nhiễm tới 10 tuần.

Các mụn nước giống như thủy đậu được cho có thể lây cho đến khi khỏi hẳn. 

Các nhà chuyên môn đang cảnh báo nguy cơ từ quan hệ tình dục và tiếp xúc giữa người với người hoặc với các vật dụng được bệnh nhân đậu mùa khỉ sử dụng. Đó chủ yếu là các món đồ như chăn, ga, gối, quần áo…

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) giải thích, mọi người không lây nhiễm trong thời gian ủ bệnh của virus. Giai đoạn này có thể kéo dài từ 5 đến 21 ngày, nhưng trung bình từ 7 đến 14 ngày.

Chuyên gia y tế tại Đại học Southampton, Tiến sĩ Michael Head, thông tin: "Dựa trên các đợt bùng phát đậu mùa khỉ trước đây và hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Cơ quan y tế Vương quốc Anh, thời kỳ lây nhiễm (khi virus có thể truyền sang người khác) là khoảng thời gian có phát ban và mụn nước, kéo dài trong 2 tuần và lâu hơn".

Những người có nguy cơ cao tiếp xúc với các ca bệnh được khuyên nên cách ly tới 21 ngày.

Bệnh nhân mọc các mụn nước trên mặt, tay

Virus lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với máu, thịt hoặc chất dịch cơ thể của người mắc bệnh hoặc động vật mắc bệnh.

Các triệu chưng ban đầu của Đậu mùa khỉ:

Các triệu chứng ban đầu bao gồm sốt cao, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt hoặc ở các bộ phận khác như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn.

Hiện không có phương pháp điều trị nhưng các triệu chứng thường khỏi sau 2 đến 4 tuần. 

Một số bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ ghi nhận sưng dương vật và đau trực tràng, các triệu chứng không thường xuất hiện trước đây.

Hôm 30/7, tiến sĩ Julia Bilinsk và đồng nghiệp tại Bệnh viện Guy's and St Thomas NHS Foundation báo cáo triệu chứng ở 197 bệnh nhân, tất cả đều là nam giới, có kết quả xét nghiệm dương tính với virus đậu mùa khỉ tại trung tâm bệnh truyền nhiễm thành phố từ tháng 5 đến tháng 7/2022.

Trong số các bệnh nhân, 71 người bị đau trực tràng và 31 người bị sưng dương vật. 20 bệnh nhân đã phải nhập viện để kiểm soát các triệu chứng, trong đó 8 người có biểu hiện đau hậu môn hoặc trực tràng, 5 người sưng dương vật.

Tất cả các bệnh nhân đều có một số dạng tổn thương trên da hoặc niêm mạc, như ở miệng hoặc bộ phận sinh dục. Thông thường, đậu mùa khỉ thường gây ra các loại phát ban giống thủy đậu lan rộng, tiến triển thành mụn nước chứa đầy dịch và cuối cùng đóng vảy. Tuy nhiên, những người tham gia nghiên cứu chịu một loại tổn thương duy nhất. 9 người trong đó cũng bị sưng amidan - một triệu chứng không điển hình khác của bệnh đậu mùa khỉ.

Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) không công nhận đau trực tràng, sưng dương vật, tổn thương đơn lẻ hoặc sưng amidan là triệu chứng đậu mùa khỉ.

Tuy nhiên, mới đây, Cơ quan Y tế Anh đã thêm "tổn thương đơn lẻ ở bộ phận sinh dục, hậu môn và khu vực xung quanh, viêm vòi trứng, đau hoặc chảy máu trực tràng" vào danh sách các biểu hiện đậu mùa khỉ.

Tiến sĩ Bilinsk cho rằng rất có thể việc lây nhiễm hai căn bệnh cùng một lúc đã khiến cho các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.

          * 6 biện pháp phòng chống bệnh đậu mùa khỉ theo khuyến cáo của Bộ Y tế:

          1. Che miệng, mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che nằng khăn vải hoặc khăn

tay giấy dung một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho hoặc hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

          2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch nước sát khuẩn.

          3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ quan y tế được tư vấn và điều trị kịp thời.

          4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc với vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng. đồ dung bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người nghi mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời không tự ý điều trị.

          5. Người đến các quốc gia ó lưu hành dịch bệnh Đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: Động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ. Khi quay về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ qua y tế địa phương để được tư vấn.

          6. Đảm bảo ATTP; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Trên đây là bài tuyên truyền về đậu mùa khỉ đề nghị các đồng chí cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh học sinh lưu ý và phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh đến cơ quan y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời tránh lây lan dịch bệnh.